Hepimiz birçok konuda endişe duyarız ve hepsi gelip geçici şeylerden oluşur. Ancak geçmediği takdirde bütün enerjimizi, mutluluğumuzu, ruhsal ve fiziksel sağlığımızı sömürmeye devam eder. Kalp sorunları, yüksek tansiyon, astım gibi pek çok hastalığın alt nedende stresin yer aldığını biliyor muydunuz?
Ne yaparsak yapalım endişeden tam anlamıyla kurtulamayabiliriz ancak bize olan olumsuz etkilerini azaltmak tam anlamıyla bizim elimizdedir.
“Bir sorunla karşılaştığınızda önce kendinize sorun: En kötüsü ne olabilir? Sonra bunu kabullenmek için hazırlanın. Sonra da en kötüsünü iyileştirmek için harekete geçin!” – Dale Carnegie
Ortalamalar Yasası Nedir?
Ortalamalar yasası tanımı “Belirli bir sonucun veya olayın belirli zaman dilimleri içinde, olasılığına benzer bir sıklıkta olacağına dair yaygın bir inançtır. Bağlama veya uygulamaya bağlı olarak, geçerli bir sağduyu gözlemi veya olasılığın yanlış anlaşılması olarak düşünülebilir.” şeklindedir. Yani yaşadığınız olayı ortalamaya vurduğunuz zaman içiniz rahatlayabilir.
Bu konuyu Dale Carnegie, “Stres ve Endişeyle Başa Çıkmanın Yolları” adını verdiği kitabında bir örnekle açıklamıştır.
Mike adında bir gencin kararları nedeniyle annesinin yaşadığı stresi konu alan örnekte, ortalama yasası sayesinde her şeyin yoluna girdiği paylaşılır.
Mike okulunu bıraktıktan sonra kendi akranlarının yaptığı gibi Amerika Birleşik Devletleri’ni otostop ile gezmeye karar verir. Annesi, Mike’ın bu kararı ile deliye döner ancak Mike her genç gibi kafasına koyduğu şeyi yapmaya odaklanmıştır. Annesi ise Mike’ın başına gelebilecek pek çok şeyi kafasında kurmaya başlar.
Mike’ın otostop yaparken kaçırılabileceğini, öldürülebileceğini, kaza geçirebileceğini, hasta olabileceğini, zarar görebileceğini, kötü insanlarla tanışabileceğini düşünür. Bu düşünceler yüzünden, uyuyamaz, yemek yiyemez, gülemez, kısacası hayattan zevk almayı bırakır. Haftalar boyunca da bu stres zehri ile mutsuzluğuna mutsuzluk katmaya devam eder.
Tüm gün boyunca tek yaptığı şey bütün gün oğlu için endişe duymak olur ve her geçen gün saydığı kötü ihtimaller artmaya daha da korkunç sonlar dahilinde düşünülmeye devam eder.
Annesi bu konuyu yakın bir arkadaşı ile paylaşır ve öğütlerini dinlemek ister. Ortalamalar yasasına hakim bu yakın arkadaş Mike’ın annesine, bunun normal olduğunu ve birçok gencin bunu yaptığını hatırlatır ve ekler. “Kaç tanesinin başına bir şey gelmiş ki?”
Bunun araştırılmaya değer olduğunu belirten arkadaşının öğüdünü dinleyen anne, gazetelerden, polisten ve sosyal medyadan öğrenebileceği tüm bilgileri öğrenir. Elindeki kaynakları incelediğinde ise çoğunlukla sorun olmadan evine dönen çocuklarla karşılaşır. Ortalamalar yasası ile içindeki endişe azalır. Zaman zaman yine stres yaşasa da yasayı kabul etmesi ile zihnini rahatlatmış olur. Endişelenmeyi artık hayatına mal etmeyen annenin hayatı normale döner.
Mike çıktığı otostop serüveninden annesine, evine ve okuluna geri döner. Eğer Mike’ın annesi endişesini, kontrol altına almamış olsaydı ve doğru bir açıya yöneltmiş olmasaydı; kişisel dengesi ve sağlığı olumsuz yönde etkilenebilirdi.
Yaşadığınız şeyler ne olursa olsun, stresinizi ve endişelerinizi doğru yöneltmeli ve kontrol altına almalısınız. Bu konuda ortalamalar yasası oldukça farkındalık yaratabilecek ve sizi güçlü kılabilecek bulgulara sahip.
Stresle Başa Çıkmada Ortalama Yasası Nasıl Kullanılır?
Ortalamalar yasası, stresle başa çıkmada uzun vadeli bir perspektif sunarak insanların stres seviyelerini daha iyi yönetmelerine yardımcı olabilir. Stresin doğası gereği kısa vadede dalgalandığını, ancak uzun vadede belli bir ortalamaya oturduğunu gösterir. Bu anlayış, bireylerin stresle mücadele stratejilerini daha bilinçli bir şekilde geliştirmesine yardımcı olabilir.
1. Stresin Dalgalı Olduğunu Kabullenmek
Stres, günlük hayatın bir parçasıdır ve bazı günler daha yüksek, bazı günler daha düşük olabilir. Ortalama yasası, stresin uzun vadede belirli bir seviyeye oturduğunu gösterir.
- Bugün stresli olmanız, yarın da aynı seviyede stresli olacağınız anlamına gelmez.
- Stresin dalgalı doğasını kabul ederek, geçici stres ataklarına fazla anlam yüklememek mümkündür.
Ne Yapabilirsiniz?
✅ Günlük stres seviyenizi takip edin: Stresin uzun vadede nasıl değiştiğini görmek için bir stres günlüğü tutabilirsiniz.
✅ “Bu da geçer” bakış açısını geliştirin: Kötü bir gün yaşadığınızda, bunun sadece geçici bir durum olduğunu unutmayın.
2. Uzun Vadede Daha Sağlıklı Tepkiler Geliştirme
Stres karşısında verilen tepkiler kısa vadede değişken olabilir, ancak uzun vadede belirli bir ortalamaya oturur. Eğer farkındalıkla hareket edilirse, ortalama stres tepkisi daha sağlıklı hale getirilebilir.
- İlk başta bir olay karşısında panikleyebilirsiniz, ancak zamanla ve deneyimle bu tür durumlara daha sakin tepki vermeyi öğrenebilirsiniz.
- Düzenli stres yönetimi uygulamaları ile genel stres seviyenizi düşürebilirsiniz.
Ne Yapabilirsiniz?
✅ Meditasyon ve nefes egzersizleri yapın: Bunları düzenli hale getirerek stres ortalamanızı düşürebilirsiniz.
✅ Küçük stres ataklarına odaklanmayın: Uzun vadede bakıldığında, büyük krizler dışında çoğu stres kaynağı etkisini kaybeder.
3. Stresi Normalleştirme ve Direnç Kazanma
Ortalama yasası, belirli stres seviyelerinin kaçınılmaz olduğunu ve insanın bu seviyelere adapte olabileceğini gösterir.
- Küçük stres kaynaklarını yönetmek, büyük stres faktörlerine karşı daha dirençli olmayı sağlar.
- Stresin uzun vadede tamamen ortadan kalkmayacağını kabul edip, onunla yaşamayı öğrenmek gerekir.
Ne Yapabilirsiniz?
✅ Küçük stres faktörlerine dayanıklılık kazanın: Küçük streslerle bilinçli şekilde başa çıkarak, daha büyük krizlere hazırlıklı olabilirsiniz.
✅ Stresi yönetilebilir bir şey olarak görün: Onu bir düşman olarak değil, gelişim fırsatı olarak görmek, stresle başa çıkmayı kolaylaştırır.
Sonuç
Ortalamalar yasası, stresin dalgalı olduğunu, ancak uzun vadede belirli bir seviyeye oturduğunu gösterir. Bu nedenle, kısa vadeli stres artışlarına aşırı tepki vermemek, uzun vadeli stres yönetimi stratejileri geliştirmek ve sağlıklı alışkanlıklarla genel stres seviyesini düşürmek en etkili yoldur. Stresle başa çıkmanın en iyi yolu, uzun vadede stres ortalamanızı düşürecek rutinler oluşturmaktır.